جنگ هرات و معاهده ارزنة الروم

شهر هرات دروازه ی هندوستان شمرده می شد، و در آن زمان جزء ایران بود. حکمران آنجا (کامران میرزا) با تحریک انگلستان علیه حکومت مرکزی ایران شورش کرده بود.

فتحعلی شاه برای جبران شکست های خود در برابر روس ها متوجه شرق ایران و باز پس گیری هرات شد. او عباس میرزا (ولیعهد خویش) را به سوی هرات روانه کرد. ولی عباس میرزا قبل از انجام ماموریت فوت کرد.

روس ها ایران را در حمله به هرات تشویق می کردند زیرا از سویی با انگلیس رقابت داشتند و به خطر افتادن مستعمره های انگلیس در هند را به مصلحت خود می دانستند. از سوی دیگر، مشغولی ایران در جنگ هرات را مایه ی فراموشی ایالت های از دست رفته ی شمالی ایران می دانستند.

کامران میرزا حاکم هرات دوباره در زمان محمدشاه اقدام به محاصره هرات کرد. انگلستان تلاش های زیادی کرد که ایران را از حمله به هرات باز دارد. اما محمدشاه به دخالت های انگلیس اعتراض کرد و روابط ایران و انگلیس قطع شد. (1217ش(

انگلستان سرانجام جزیره خارک را اشغال کرد و تهدید کرد در صورت ادامه ی محاصره هرات ، در خاک ایران پیشروی خواهد کرد. در نتیجه محمدشاه که توان مقابله با انگلیس را نداشت دست از محاصره هرات برداشت.

دو کشور ایران و عثمانی، از زمان حکومت صفویه با یکدیگر اختلاف داشتند. دولت های استعمارگر به این اختلافات دامن زده و جنگ میان دو کشور مسلمان را به نفع خویش می دانستند. در زمان محمدشاه این اختلافات افزایش یافت.

سرانجام مذاکراتی در شهر ارزنة الروم بین دولت ایران و عثمانی و با حضور نمایندگان روسیه و انگلیس برای حل اختلافات مرزی انجام شد.

1. ایران از ادعاهای خود درباره ی بعضی مناطق، از جمله سلیمانیه دست بر داشت.
2. دولت عثمانی، حاکمیت ایران بر خرمشهر و ساحل چپ اروند رود، کشتی رانی در این رودخانه، را به رسمیت شناخت.
3. دولت عثمانی متعهد شد که از آزار و اذیت زائران ایرانی عتبات عالیات جلوگیری کند.
4. دولت عثمانی تعهد کرد تسهیلات لازم را برای بازرگانان کشور ما در آن سرزمین، فراهم آورد.